Sigurno jedna od najlepših planina u Srbiji – Kosmaj (626 metara nadmorske visine) nesebično će vas darovati prirodnim lepotama i spokojem kakav se može doživeti samo daleko od gradske gužve i užurbanog života.
Iako pripada grupi naših najnižih planina, Kosmaj je planina sa tri vrha – Mali, Goli i Rutavi.
Do Kosmaja, koji je od Beograda udaljen oko 50 km, najlakše se može stići starim Avalskim putem ka Kragujevcu, koji je nedavno obnovljen, ukoliko putujete iz pravca severa. Putovanje do ove planine više je nego prijatno s obzirom na to da se uz sam put nalaze divne kuće i vikendice, sa uređenim dvorištima i voćnjacima.
Čitav planinski potez je pokriven vegetacijom, a strme strane Kosmaja obrasle su bukovom, hrastovom i četinarskom šumom.
Ova mirna ali bogata planina stanište je i značajnih vrsta divljači (zečevi, srne, fazani, jarebice, lisice, prepelice) što Kosmaj svrstava u grupu bitnih lokacija za razvoj lovnog turizma kod nas. Za sve koji vole da šetaju šumom i otkrivaju nova mesta i biljke, ova planina je pravo mesto. Na padini ove planine koja se spušta ka Sopotu, kroz šumu postoje jasno ugažene i prohodne staze i bez problema se mogu koristiti za šetnju.
Na Kosmaju je registrovano 95 izvora vode, preko 500 vrsta biljaka i više od 300 vrsta gljiva.
Još jedan, nedavno otkriven, biser u niski kosmajskih lepota jeste Hram despota Stefana Lazarevića – prvog srpskog vladara koji je Beograd proglasio prestonicom Srbije. Rekonstrukcija objekta započeta je posle 600 godina nakon pustošenja od strane vojske nekadašnjeg Osmanlijskog carstva.
Novosazidana crkva podignuta je na temeljima nekadašnje svetinje iz XIV veka. Objekat osveštan ovog leta predstavlja pravo malo utočište za sve kojima je potrebno da osete mir i duhovnost. Crkva nema sveštenika koji u njoj stalno služi, a u objekat se može neometano i slobodno ući, samoposlužiti i po savesti činiti. Ova, fizičkom veličinom mala ali blagoslovom velika, svetinja nalazi se u selu Babe, kod Sopota.
Na ovoj planini nalaze se i dva manastira od velikog kultruno-istorijskog značaja – Tresije i Pavlovac.
Nakon šetnji duž Kosmaja, jedno od mesta gde se možete okrepiti je kafana Krčmarica u Sopotu, koja u ponudi ima domaća jela, jela sa roštilja, klasične poslastice i dobra vina.
